“HES projelerinde yeterli denetim yapıl(a)mıyor!”

meldaonurKaynak: Yeni Adana Gazetesi, 15 Mart 2013

CHP İstanbul Milletvekili Melda Onur, Adana/Kozan ziyareti sırasında “işçi, ölümlerine sebebiyet veren zincirleme olayları aydınlatmak doğrultusunda, HES projeleri sürecinde sorumluluğu, yetkisi olan tüm kurum ile kuruluşların ihmalleri var ve biz CHP olarak bu ihmallerin bir an önce aydınlığa çıkmasını istiyoruz ”dedi.

Melda Onur, Kozan Gökdere baraj inşaatında yaşamını yitiren ailelerden kazadan sonra yaşamını yitiren işçi ailelerine baş sağlığı dileyerek kazadan sonraki süreç hakkında bilgi aldı.

Onur, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

“İş kazası’ adı altında işlenen ‘iş cinayetleri’ giderek ekonomik büyümenin ve kalkınmanın tek modelinin ‘insana rağmen’ ve ‘insanların bedenlerinin üzerine inşaa edilerek’ gerçekleştirdiğini ispatlamaktadır. Ülkemizin inşaatlarından, tersanelerinden, madenlerinden her gün yeni işçi ve vatandaş ölümleri, yaralanmaları haberleri gelmektedir.

Bu ölümlerin haberleri son zamanlarda ağırlıklı olarak barajlar ve körü körüne uygulanan HES projelerinin inşaatlarından gelmektedir. Kozan, Aşkale ve son olarak Çaycuma’da meydana gelen olaylar ülkemizde yaşanan HES gerçeğinin geldiği boyutu ortaya koymaktadır.

Türkiye’nin tüm akarsularını HES’lerle doldurma yönündeki tatminsizlik ve acelecilik, denetimsizliği ve ölümleri beraberinde getirmektedir.

Türkiye’de HES projeleri, çoğunlukla 1939 yılında çıkan ve sadece acil ve zorunlu hallerde kullanılan Acil Kamulaştırma Yasası kullanılarak gerçekleştirilmekte, ihalelerde Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (SED) çalışmaları masa üzerinde yapılmakta, çoğunlukla yapıldığı bölgenin halkının tepkisiyle karşılaşmakta ve çevresel tahribata yol açtıkları gerekçesiyle mahkemelerce durdurulmakta, haklarında iptal kararı verilmektedir. Ancak ne yazık ki ülkemizde yargı kararları fiilen uygulanmamakta ve denetimler yapılmamakta, HES inşaatları bu denetimsizlik içerisinde tamamlanmaktadır. Bu denetimsizliğin geldiği noktada ise kazalar ve ölümler başlamaktadır.

24 Şubat 2012’de Adana’nın Kozan ilçesinde yapılan HES projesi içerisindeki Gökdere Köprü Barajı derivasyon tünelinde kapağın patlaması sonucu 10 işçi hayatını kaybetmiştir. Bu işçilerden 5’inin bedenlerine hala ulaşılamamıştır bu bir utançtır, utanması gerekenler ise denetim yetkisini kullanmayan, kullandırtmayan iktidardır. Şu an burada bu nedenle buradayız, kazada yaşamını yitiren işçilerin ailelerine ve Kozan halkına tekrardan baş sağlığı diliyorum 6 Nisan 2012 tarihinde Zonguldak’ın Çaycuma ilçesinde temeli aşınan köprü çökmesi sonucu 15 kişi Filyos Çayı’nda yaşamını yitirmiştir  diyen CHP İstanbul Milletvekili Melda Onur ” Köprünün onarımı için uzmanlar tarafından yapılan uyarılar kamu yöneticilerince dikkate alınmazken, Filyos Çayı üzerindeki Karabük HES’lerinin akan suyun dengesini bozduğu, köprünün ayaklarının yıpranmasında tetikleyici sebep olduğu ve hatta HES inşaatları sırasında dereden çekilen kumun da köprülerin direncine zarar verdiği yönünde uyarılar yapılmıştır. Erzurum’un Tortum ilçesi Ödük Çayı üzerinde yapılan üç tane HES projesine karşı çıkan civar köylerin halkları bir yandan yaşam haklarını savunurken diğer yandan heyelan tehlikesine dikkati çekmekte, ancak projeler yapılırken heyelan tehlikesi göz ardı edilmektedir. Geçtiğimiz günlerde DSİ tarafından geçici olarak durdurulan HES projesinin yüklenici firmasının Kayen Enerji’nin bağlı olduğu Kayı İnşaat Şirketi 11 Mart 2012 tarihinde Esenyurt’ta AVM inşaatında 11 işçinin yanarak hayatını kaybettiği olayda inşaatın da sahibi olup, en az taşeron şirket kadar sorumludur. Esenyurt’taki ihlallerin, diğer yerlerde de tekrarlanıp tekrarlanmayacağını konusu endişe yaratmaktadır. Bu bağlamda, işçi ölümlerine sebebiyet veren zincirleme olayları aydınlatmak doğrultusunda, HES projeleri sürecinde sorumluluğu ve yetkisi olan, lisans ve ÇED raporu veren kurumdan, taşeron firmaya kadar sürece dâhil olan tüm kurum ve kuruluşların, ihmallerinin ve ihalelerinin belirlenmesi istiyoruz”dedi.